elma ile armut kıyaslanmaz ama insanlar hakkını ararken, işine hangisi geliyorsa, ya adaleti yada eşitliği bir koz olarak kullanır.
ihtiyacımız olan hangisidir? eşitlik mi, adalet mi, yoksa her ikisinin de yerinde talep edilmesi mi?
bir yiyeceği iki kişiye pay etmemiz gerektiğinde iki eşit parçaya bölüp mü pay etmeliyiz, yoksa pay edeceğimiz kişilerin yiyeceğe olan ihtiyacını mı baz almalıyız?
bir çocuk ve bir yetişkin arasında pay ederken veya zayıf ve kuvvetli birisi arasında pay ederken, eşit mi davranacağız? insanlar tornadan aynı kalıpta çıkmadı, herkesin ihtiyaçları ve istekleri farklıdır. adalet eşitliği sağlamak değildir. eşitlik ancak birbirine denk olanlar arasında bir iş görürken hukuku tesis edebilir. birbirine denk olmayanlar arasındaki hukuk ise ancak adaletle tesis edilebilir.
insanlar adaleti çoğu zaman kabul etmez ve eşitliği talep eder, çünkü insan kıskançtır, hikmet sahibi değildir, kendini bilmediği için herkes gibi olmak ister. eşitliği talep eden insanın motivasyonu düşünce patikasını basitçe ortaya döker, fakat bunu yalnızca okumayı bilen gözler fark eder.
adalet, hakkı hak sahibine teslim edebilmenin tek yoludur. eşit davranması asla beklenemez. pazardan domates seçerken tazeleri, ezik ve çürüklerden ayıran insan, garip bir şekilde eşitliği savunabilir. adalet asla ona istediğini vermez. adalet yalnızca hak ettiğinizi size verebilir. eşitlik ise herkese aynı şeyi vadeder. hayatın bir çok anında iki seçenek arasında kalır ve bazen adil olmayı seçerken bazende eşit davranmayı seçeriz.
eşitlik talebi yada uygulaması, mukayese edememek demektir. hak ve hukuktan anlamamak demektir. eğer herkese her şeyi eşit bir şekilde pay edeceksek bu işin sonu, aklınızın ucundan bile geçmeyecek seviyelerde dipsiz ve kimsenin tamamıyla kabul edemeyeceği kör bir kuyuya varır.
adaleti kabul etmekte zorlanırız. adil olmak eşitliği reddetmek demektir. o benden daha fazla çalıştı, benden daha çok hak ediyor, diyebilmektir. senin buna benden daha çok ihtyacın var diyebilmektir. kendine adil davranabilen biri layık olmadığı ve haketmediği şeyi elde etmeyi arzulamaz. adil olmak gerçekten çok zordur. bunu başarabilmek bana göre bir sanattır.
Yorumlar